Wpis do rejestru zabytków (A/1002/22)
- Wpis do rejestru zabytków (A/1002/22)

Wpis do rejestru zabytków (A/1002/22)
- 01/07/2022
Informujemy, że w dniu 29 czerwca 2022 r. do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/1002/22 został wpisany budynek dawnej dyrekcji huty „Bismarck" (później jako huta „Batory") przy ul. Dyrekcyjnej 6 w Chorzowie.
Rozwój wsi Górne i Dolne Hajduki wzmiankowanych w 1743 r., związany był głównie z powstaniem przemysłu w tym rejonie, a zwłaszcza z hutą Bismarck obecnie Batory, istniejącą od 1872 r. Obie wsie połączone zostały w 1903 r. w gminę Bismarckhuette, od 1922 r. nazwaną Wielkie Hajduki. W 1939 r. gmina włączona została do Chorzowa Budowa Huty Bismarck wiąże się z ewangelicką linią hrabiów Donnersmarcków, która 23 września 1872 r. założyła towarzystwo pod nazwą „Katowicka Spółka akcyjna dla Hutnictwa żelaza” z zadaniem wybudowania huty w okolicy Świętochłowic. Zadanie budowy huty powierzono Wilhelmowi Kollmanowi. Huta powstała na gruntach należących do włościanina Marcina Kosia. Dyrektorem huty został Wilhelm Kollmann były dyrektor Huty „Baildon”. 2 września 1873 roku rozpoczęto produkcję w hucie Bismarck. Wówczas to spółka akcyjna została przemianowana na Aktiengesellschaft zu Bismarckhütte, również huta otrzymała nazwę Bismarck. Huta obejmowała wówczas teren dzisiejszego Zakładu Dolnego. Produkcja odbywała się w piecach pudlerskich i walcowni bruzdowej. Od 1890 r. huta jako jedna z pierwszych uruchamia proces produkcji martenowski. Huta stopniowo się rozrasta w 1896 r. uruchomiono w niej piece łukowe i walcownię dużą oraz połączono ją z hutą „Falva”. Przyczyniło się to do powstania Zakładu Górnego połączonego z Zakładem Dolnym torem kolejowym. Wilhelm Kollmann kierował hutą do 1908 r. Po nim kierownictwo przejął Claus Kallenborn. Za jego czasów nastąpił dalszy rozwój zakładu, związany z wybuchem pierwszej wojny światowej. W hucie rozpoczęto produkcję okrętową i blach pancernych. Do 1914 r. zakład zajmował dzisiejszą jego zachodnią część, a w wyniku rozszerzenia produkcji w okresie wojny, został on rozbudowany w kierunku wschodnim. Rozbudowa huty spowodowała konieczność budowy nowego gmachu dyrekcji. Projekt prawdopodobnie sporządził w 1915 r. berliński architekt Arnold Hartmann z inżynierem A. Reussnerem z Berlina, wykonawcą obliczeń statycznych do projektu oraz z inżynierem Bernharem z Berlina, wykonawcą projektu kanalizacji (świadczy, że być może autorem projektu był jednak Hartmann). Budowę budynku powierzono pierwotnie architektowi Baumgartenowi, lecz ostatecznie prowadziła ją firma budowlana architekta Artura Junga. Budynek wzniesiono w stylu neoklasycyzmu. W 1933 r. nastąpiła polonizacja huty. Zmieniono wówczas jej nazwę na Huta „Batory”. Budynek dyrekcji huty pełni swoją funkcję do dzisiaj jako obiekt biurowy firmy „Alchemia” Spółka Akcyjna.
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W BIELSKU-BIAŁEJ
43 - 300 Bielsko Biała
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE
42 - 217 Częstochowa