Wpis do rejestru zabytków (A/687/2020)
- Wpis do rejestru zabytków (A/687/2020)

Wpis do rejestru zabytków (A/687/2020)
- 28/01/2021
Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach informuje, że w dniu 20 sierpnia 2020 r. wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/687/2020 przyczółki mostowe oraz relikty mostu nad rzeką Odrą, w miejscowościach Grzegorzowice (gm. Rudnik) i Ciechowice (gm. Nędza). Zakres wpisu do rejestru zabytków obejmuje:
- przyczółek mostowy (po wschodniej stronie rzeki Odry) wraz z metalowym szlabanem fortecznym, po obrysie murów przyczółku – zgodnie z oznaczeniem na załączonej mapie, stanowiącej integralną część niniejszej decyzji;
- zachowany wolnostojący filar przęsła po zachodniej stronie rzeki Odry, wraz z otoczeniem,
terenem w odległości 5 metrów od obrysu filara – zgodnie z oznaczeniem na załączonej mapie, stanowiącej integralną część niniejszej decyzji; - przyczółek mostowy (po zachodniej stronie rzeki Odry) wraz z dwoma zachowanymi przęsłami, wraz z otoczeniem wyznaczonym:
- od strony północnej i południowej wyznaczony linią biegnącą równolegle w odległości 5 metrów od obrysu przęseł, w kierunku wschodnim - aż do zachowanego wolnostojącego filara przęsła,
- w linii biegnącej równolegle w odległości 5 metrów od północnej i zachodniej linii obrysu przyczółku,
- od strony południowej: od punktu styku ww. linii z linią będącą granicą działek ewid. nr 953 i 955, następnie tą granicą w kierunku wschodnim, aż do linii biegnącej równolegle w odległości 5 metrów od obrysu przęseł po ich południowej stronie
Ciechowice należały niegdyś do parafii łubowickiej, znajdującej się po drugiej stronie rzeki Odry. Ponadto znaczna większość mieszkańców miała tam swoje rodziny, a rolnicy grunty uprawne. Konieczna była możliwość szybkiego przemieszczania się na drugi brzeg rzeki. Uruchomiono więc prom przewoźniczy przez rzekę Odrę. Tego rodzaju ruch przewozowy był bardzo często nadzwyczaj utrudniony, a także niebezpieczny, np. ze względu na nurt i poziom wody w rzece. Mieszkańcy ponosili liczne i znaczne szkody materialne, a także szkody w ludziach. W latach 80. XIX w. podjęto więc decyzję o połączeniu Ciechowic
i Grzegorzowic mostem. Pierwszy most na rzece Odrze zbudowano pod koniec XIX w. Posiadał drewnianą konstrukcję, liczącą 173 m długości, ponad 8 m szerokości i opierał się na 10 drewnianych filarach. Koszt jego budowy wyniósł ok. 110 tys. marek niemieckich. Prace nad nim trwały czternaście miesięcy, a głównym budowniczym był Franz Segeth z Lubomii. Oficjalne otwarcie mostu nastąpiło 16.09.1885 r., a w uroczystości tej brali udział m.in. książę raciborski z rodziną, budowniczowie, architekt, radny Polko oraz tajni radcy prawni z firm Salchow i Dome, a także sołtysi i radni z okolicznych wsi. Obiekt został spalony dn. 14.05.1921 r., podczas działań powstańczy w III powstaniu śląskim. Nową przeprawę mostową w jego miejscu zbudowano w latach 1922–1924. Był to betonowy most, składający się z siedmiu łukowych przęseł (cztery na lewym i dwa na prawym brzegu rzeki Odry). Betonowy most został wysadzony dn. 29.01.1945 r. Wycofujące się wojska niemieckie podłożyły ładunki wybuchowe, które odpalono gdy na most wjechały czołgi Armii Czerwonej. Zniszczono główne przęsło mostu, natomiast w latach 50. XX w., z rzekomych względów bezpieczeństwa, wysadzono kolejne cztery. Po II wojnie światowej mostu nie odbudowano; w bezpośrednim sąsiedztwie pozostałości mostu uruchomiono przeprawę promową.
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W BIELSKU-BIAŁEJ
43 - 300 Bielsko Biała
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE
42 - 217 Częstochowa