Wpis do rejestru zabytków (A/736/2020)
- Wpis do rejestru zabytków (A/736/2020)

Wpis do rejestru zabytków (A/736/2020)
- 22/03/2021
Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach informuje, że w dniu 27 listopada 2020 r. wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/736/2020 kamienicę położoną w Bielsku-Białej pod adresem pl. Wolności 5.
Plac Wolności w Bielsku-Białej, pierwotnie noszący nazwę Neue Ring (pol. Nowy Rynek) został wytyczony w latach 80. XVIII w. wraz z budową traktu środkowogalicyjskiego, którego fragmentem była obecna ul. 11 Listopada. Od samego początku miał obecny kształt (prostokąt ograniczony drogą od południa z przecięta przez wlot drogi pierzeją północną). Jego zabudowę tworzyły głównie jednopiętrowe kamienice w tzw. stylu józefińskim (m. in. budynek przy ob. pl. Wolności 5), przy południowo-wschodnim narożniku znajdował się zajazd, a w części północno-wschodniej pozostawał niezabudowany. W 1812 r. w północnej pierzei powstał późnobarokowy dom cechowy. W kolejnych latach zabudowywano parcele przy placu i rozbudowywano istniejące już obiekty. Do 1890 r. na środku placu znajdowała się figura św. Floriana, patrona strażaków. W 1890 r. Neue Ring przemianowano na Franzensplatz (pol. Plac Franciszka) dla uczczenia cesarza Austro-Węgier – Franciszka Józefa I. Na przełomie XIX i XX w. miały miejsce największe zmiany w zabudowie placu. W miejsce jednopiętrowych józefińskich kamieniczek wznoszono kamienice secesyjne i neostylowe, m.in. dwie narożne (nr 1 i nr 10). Ponadto w 1905 r. w miejscu XVIII-wiecznego zajazdu zbudowano czteropiętrowy neobarokowo-klasycystyczny hotel „Pod Czarnym Orłem”, pozostający do dziś dominantą placu. Około 1918 r. plac przemianowano na Plac Wolności. W okresie międzywojennym, ze względu na rozwój komunikacji samochodowej, zaczął spełniać rolę parkingu, a po II wojnie światowej definitywnie przestał pełnić funkcję placu targowego.
Budynek przy placu Wolności 5 w Bielsku-Białej zbudowano końcem XVIII w.; posiada cechy stylu barokowo-klasycystycznego (tzw. styl józefiński). To obiekt piętrowy, podpiwniczony z wysokim dachem łamanym. W fasadzie wystrój z czasów budowy, gzymsy, wnęka bramna z łukiem koszowym, płytkie wnęki okienne. Sień: sklepienia kolebkowe o wykroju koszowym (obecnie zakryte sufitem podwieszanym), lokal na parterze posiada sklepienie żaglaste na gurtach, izba na parterze posiada odsłonięty oryginalny strop belkowy oraz częściowo odkryte nietynkowane fragmenty ściany z widocznymi dwoma ceglanymi łukami. Na parterze podłogi współczesne (płytki ceramiczne). Klatka schodowa posiada oryginalne schody zabiegowe konstrukcji drewnianej. W 1991 r. dokonano adaptacji poddasza na cele mieszkalne; wówczas zmodernizowano dach.
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W BIELSKU-BIAŁEJ
43 - 300 Bielsko Biała
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE
42 - 217 Częstochowa