Wpis do rejestru zabytków (A/738/2020)
- Wpis do rejestru zabytków (A/738/2020)

Wpis do rejestru zabytków (A/738/2020)
- 23/12/2020
Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach informuje, że w dniu 15 grudnia 2020 r. wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/738/2020 fragment pola bitewnego Bitwy pod Mokrą, obejmujący działkę ewidencyjną nr 485, w miejscowości Mokra (gm. Miedźno, pow. kłobucki).
Wydarzenia w Mokrej były jednymi z pierwszych działań o charakterze militarnym rozegranych w Polsce u progu II wojny światowej – 1 września 1939 r. Według płk. Zbigniewa Zielińskiego, który podjął się zadania zbadania przebiegu bitwy pod Mokrą pod względem strategicznym, dla taktyków niemieckich miejscowość ta miała stanowić swoistą lukę, przez którą niemieckie 1. i 4. Dywizja Pancerna miały przeprowadzić szybki marsz na Warszawę, omijając polskie armie („Łódź” i „Kraków”). Do Mokrej skierowana została jednak Wołyńska Brygada Kawalerii (wspierana między innymi przez oddziały paramilitarne), która najpierw w ciągu samego tylko pierwszego dnia starć trzykrotnie odparła ataki niemieckiej 4. Dywizji Pancernej, a następnie, stopniowo wycofując się w głąb kraju, znacznie opóźniła atak na Warszawę, później czynnie biorąc w jej obronie. Pułkownik Zieliński podkreśla, że bitwa ta może być zaliczana do największych czynów bohaterskich żołnierzy polskich. O ogromnym znaczeniu tamtego starcia świadczy między innymi fakt, że wszystkie pułki i pododdziały Wołyńskiej Brygady Kawalerii zostały odznaczone orderem Virtuti Militari za męstwo wojenne, a na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie znajduje się tablica upamiętniająca bitwę w Mokrej. Na terenie obecnej działki nr 485, w 1975 r. wzniesiono pomnik upamiętniający Wołyńską Brygadę Kawalerii oraz Bitwę pod Mokrą, jako wyraz żywego uznania dla polskich żołnierzy. Wtedy to lokalna społeczność oraz organizacje kombatanckie wyraziły potrzebę upamiętnienia wydarzeń w Mokrej oraz uhonorowania ich uczestników poprzez ufundowanie monumentalnego pomnika. Za jego projekt odpowiadał Gabriel Hajdas – artysta rzeźbiarz, wieloletni dyrektor Zespołu Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego w Częstochowie. Pomnik został wpisany do rejestru zabytków ruchomych woj. śląskiego pod numerem B/427/2020, decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach z dnia 5 października 2020 r.
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W BIELSKU-BIAŁEJ
43 - 300 Bielsko Biała
WOJEWÓDZKI URZĄD OCHRONY ZABYTKÓW W KATOWICACH - DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE
42 - 217 Częstochowa