Informujemy, że w dniu 16 czerwca 2021 r. do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/838/2021 został wpisany cmentarz żydowski wraz z domem przedpogrzebowym, położony przy ul. Katowickiej w Pszczynie. 

Cmentarz żydowski w Pszczynie został założony w 1814 r. i wtedy dokonano tam również pierwszego pochówku, córki rabina Hirschela Guttmanna. W 1830 r. powołano towarzystwo pogrzebowe Chewra Kadisza, a następnie w 1888 r., wybudowano ceglane ogrodzenie ze stylizowanymi, zachowanymi do dziś kutymi furtkami oraz neogotycki dom przedpogrzebowy według projektu Ernsta Betza. Na pszczyńskim cmentarzu, pochowanych jest wielu zasłużonych mieszkańców miasta m.in. Samuel Skutsch będący pierwszym żydowskim przewodniczącym Rady Miejskiej, Abraham Muhr działacz społeczny czy Philipp Zwiklitz - który był lekarzem miejskim. Cmentarz stanowi unikatowy zabytek jeśli chodzi o sztukę sepulkralną, obrazujący tradycyjne cmentarze Żydów niemieckich. Neogotycki dom przedpogrzebowy, wzniesiono w 1888 r. według projektu Ernsta Betza. Prowadzi do niego 35-metrowa aleja, po obu stronach której rosną jesiony wyniosłe. Na bramą umieszczono hebrajski napis: „Ponieważ koniec jest dla męża pokoju” (Ps 37,37), a po jego bokach znajdują się dwie Gwiazdy Dawida. Omawiany budynek to obiekt murowany z cegły, na planie prostokąta (usytuowany dłuższym bokiem na osi wschód-zachód), jednokondygnacyjny, przykryty czterospadowym dachem zwieńczonym u szczytu iglicą; symetryczny, z zamkniętymi łukiem pełnym drzwiami (przejazd „na przestrzał” na osi budynku).

Potwierdzono, że podczas II wojny światowej cmentarz był nienaruszony i odgrodzony drewnianym parkanem od ulicy. Po 1945 r. nie dokonywano na nim pochówków, mimo przybycia do wojnie do Pszczyny sporej grupy Żydów. Na podstawie zarządzenia p.o. ministra gospodarki komunalnej Stanisława Sroki z dnia 24 stycznia 1959 r. cmentarz został oficjalnie zamknięty dla celów pochówkowych.