Jakie warunki musi spełnić obiekt, żeby włączyć go do wojewódzkiej ewidencji zabytków ruchomych techniki
Podczas kwalifikowania kart ewidencyjnych pojazdów zabytkowych do włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków bierze pod uwagę zapisy:
- ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840), tj.: art. 3. ust. 1 (...) rzecz ruchoma, będąca dziełem człowieka lub związana z jego działalnością i stanowiąca świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową, art. 6. ust. 1, pkt 2 lit. d. (...) ruchomy zabytek techniki to środek transportu taki który świadczy o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego;
-
ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 poz. 988), tj.: art. 2. ust. 39 pojazd zabytkowy - pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami;
- rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. Nr 113, poz. 661 z 2011 r.);
- zarządzenia wewnętrznego ŚWKZ w Katowicach nr 9/2017 z dnia 09.06.2017 r. w sprawie zasad włączania karty ewidencyjnej pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków ruchomych;
- zarządzenia wewnętrznego ŚWKZ w Katowicach nr 7/2013 z dnia 08.09.2023 r. w sprawie zmiany zarządzenia wewnętrznego ŚWKZ w Katowicach nr 9/2017 z dnia 09.06.2017 r.
W szczególności zaś są to następujące elementy:
- prawidłowo opracowaną dokumentację, prezentującą odpowiedni poziom merytoryczny (opracowaną zgodnie z instrukcją NID),
- ustawowe zasady zakwalifikowania pojazdu jako obiektu zabytkowego:
1. przedstawiona dokumentacja – karta ewidencyjna ruchomego zabytku techniki i ewentualnie opinia opracowana przez rzeczoznawcę samochodowego winna uzasadniać, że opisywany pojazd jest zabytkiem, czyli zgodnie z art. 3 ustawy o ochronie zabytków (Dz.U. z 2022 poz. 840), jest świadectwem minionej epoki.
2. ŚWKZ za kryterium wiekowe dla pojazdów zabytkowych, przyjmuje wiek minimum 35 lat od daty produkcji pojazdu, o ile nie jest produkowany w danym modelu od 20 lat, posiada minimum 75 % zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt 4;
3. wiek pojazdu poniżej 35 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnym, z racji swoich rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt 4;
4. cechy pojazdu:
- ilość wyprodukowanych modeli;
- rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym;
- unikalność rozwiązań konstrukcyjnych i technicznych, innowacyjnych dla okresu powstania pojazdu;
- pojazd składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych dokumentów;
- pojazd dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej;
- pojazd powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi lub osiągnięciami sportowymi;
- zmiany pojazdu wykonane zgodnie z technologią z okresu jego produkcji;
- fakt posiadania danych dotyczących: projektantów, konstruktorów, wytwórcy, wcześniejszych właścicieli;
- fakt posiadania danych dotyczących: cech technicznych obiektu, konstrukcji i budowy, rodzaju napędu i sterowania oraz materiału i techniki wykonania.
Na podstawie wnikliwej oceny wskazanych powyżej dokumentów oraz uwarunkowań, ŚWKZ dokonuje rozstrzygnięcia czy włączyć kartę ewidencyjną do wojewódzkiej ewidencji zabytków czy też odmówić włączenia.